W dniu 1 czerwca 2017 r. weszły istotne zmiany w zakresie procedury administracyjnej, a wśród nich wprowadzone zostało znaczne udogodnienie, w szczególności dla inwestorów, polegające na możliwości zrzeczenia się prawa do wniesienia odwołania od decyzji administracyjnej.
W poprzednim stanie prawnym mechanizm zrzeczenia prawa odwołania również funkcjonował, lecz przepisy KPA (kodeks postępowania administracyjnego) nie wiązały z jego skorzystaniem żadnych skutków prawnych. W wyroku z 21.02.2006 r., I OSK 542/05, NSA zaznaczył, że przepisy nie przewidują sytuacji, aby decyzja uzyskała atrybut ostateczności, wcześniej niż po upływie 14 dni od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia. W sytuacji, gdy strona w złożonym przez siebie oświadczeniu zrzeknie się prawa do złożenia odwołania, tym samym oświadczenie takie nie spowoduje, iż decyzja stanie się ostateczna w dniu kolejnym po jego złożeniu przez stronę.
Zgodnie z nowymi przepisami (art. 127a KPA) w trakcie biegu terminu do wniesienia odwołania strona może zrzec się prawa do wniesienia odwołania wobec organu administracji publicznej, który wydał decyzję. Natomiast z dniem doręczenia organowi administracji publicznej oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania przez ostatnią ze stron postępowania decyzja staje się ostateczna i prawomocna. Niewątpliwie nowa regulacja znacząco skraca to procedurę administracyjną.
Przypomnijmy, że:
- od decyzji wydanej w pierwszej instancji stronie przysługuje odwołanie do organu wyższej instancji (art. 127 KPA), przy czym odwołanie wnosi się w terminie czternastu dni od dnia doręczenia decyzji stronie, a gdy decyzja została ogłoszona ustnie – od dnia jej ogłoszenia stronie (art. 129 KPA),
- decyzje, od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, są ostateczne, natomiast decyzje ostateczne, których nie można zaskarżyć do sądu, są prawomocne (art. 16 KPA).
Zrzeczenie się prawa do wniesienia odwołania, pod warunkiem, że zostanie przez stronę dokonane skutecznie procesowo, spowoduje, że z dniem doręczenia organowi administracji publicznej oświadczenia o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania, decyzja staje się – z mocy prawa, czyli bez konieczności podejmowania przez organ dodatkowych czynności – ostateczna i prawomocna. Wymaga przy tym podkreślenia, że zrzeczenie się prawa odwołania stanowi czynność procesową strony, wobec czego należy do niej stosować wymagania przewidziane w art. 63 KPA. W razie wielości stron skuteczność zrzeczenia się prawa odwołania następuje z dniem złożenia oświadczenia woli organowi, który wydał decyzję, przez ostatnią ze stron postępowania.
Należy zaznaczyć, że to strona dysponuje omawianym prawem zrzeczenia, co oznacza, że to od jej woli zależy skorzystanie lub rezygnacja z niego, natomiast organ administracji nie ma prawa żądać lub sugerować stronie dokonania określonej czynności, lecz ma obowiązek pouczenia strony o prawie do zrzeczenia się odwołania i skutkach zrzeczenia (art. 107 § 1 pkt 7 KPA).
Strona może skorzystać ze zrzeczenia się prawa do odwołania dopiero od momentu otrzymania decyzji, gdyż właśnie z tym dniem zaczyna 14-dniowy bieg terminu do wniesienia odwołania, natomiast ewentualny upływ ustawowego terminu do wniesienia odwołania zamyka prawo do zrzeczenia się prawa odwołania, a decyzja nabywa cechę ostateczności.
Omawiane prawo służy zarówno od decyzji rozstrzygającej sprawę na korzyść strony, jak i na jej niekorzyść.
Co istotne, jak słusznie zauważają przedstawiciele doktryny prawa, złożone oświadczenie o zrzeczeniu się prawa do wniesienia odwołania jest nieodwołalne. Oznacza to, że czynnością cofnięcia zrzeczenia się prawa odwołania nie można obalić mocy ostateczności i prawomocności decyzji. Jedynym przypadkiem dopuszczalności odwołania czynności jest art. 61 KC: oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią. Odwołanie (tj. cofnięcie) takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło (do adresata) jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej.
Wprowadzoną regulację należy ocenić pozytywnie, ponieważ otwiera możliwość znaczącego przyspieszenia wykonania decyzji w sprawach, w których pomiędzy stronami nie ma sporu, w tym także uzyskanie kolejnych decyzji administracyjnych, co ma niebagatelny wpływ np. na całość procesu inwestycyjnego i dotrzymanie terminów umownych.
Należy jednak wziąć pod uwagę art. 16 ustawy nowelizującej, zgodnie z którym do postępowań administracyjnych wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia tejże ustawy (01.06.2017 r.) ostateczną decyzją lub postanowieniem, stosuje się przepisy ustawy zmienianej (KPA), w brzmieniu dotychczasowym.
Niniejsza informacja nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie informacji w nim zawartych bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii Kancelarii.