W dniu 5 września 2017 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Dzięki niej pracownicy, którzy nie otrzymywali wynagrodzenia wskutek zaprzestania działalności przez ich pracodawcę, powinni łatwiej uzyskać pieniądze z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Wprowadzone zmiany rozszerzają ochronę roszczeń pracowników, którzy w sytuacji niewypłacalności pracodawcy zostali pozbawieni zatrudnienia oraz świadczeń przysługujących im z tego tytułu oraz przyspieszenie udzielania pomocy finansowej pracownikom w związku z faktycznym zaprzestaniem działalności przez pracodawcę.
Zastosowane przez ustawodawcę rozwiązania przewidują m.in. objęcie ochroną części osób, w przypadku których uprawnienie do świadczenia nie mieściło się w przyjętych dotychczas okresach referencyjnych, poprzez wydłużenie tych okresów między rozwiązaniem stosunku pracy a datą niewypłacalności pracodawcy – z 9 do 12 miesięcy.
Ustawodawca postanowił również umożliwić wypłatę pracownikowi ekwiwalentu za urlop nie tylko za rok, w którym ustał stosunek pracy, ale również za rok poprzedzający. Wypłata świadczeń z tytułu ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy według nowej propozycji będzie możliwa również w sytuacji, gdy ustanie stosunku pracy nastąpiło w okresie nie dłuższym niż 4 miesiące po dacie niewypłacalności.
Ochroną roszczeń pracowniczych zostały objęte również osoby zatrudnione u pracodawcy, takie jak małżonek pracodawcy, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobione, rodzice, macocha itp. Dotychczas osoby te nie były objęte tego rodzaju ochroną. To rozwiązanie stanowi dostosowanie przepisów krajowych do prawa obowiązującego w Unii Europejskiej.
W celu umożliwienia rzeczywistego korzystania przez uprawnionych z wypłaty zaliczki na poczet świadczeń niezaspokojonych przez pracodawcę, który zaprzestał działalności, dookreślono datę faktycznego zaprzestania działalności oraz uszczegółowiono przepisy statuujące tę instytucję. Pracownik będzie mógł wystąpić do marszałka województwa z wnioskiem o wypłatę takiej zaliczki, jeśli pracodawca przez dwa miesiące nie będzie faktycznie prowadził działalności i nie uzyska z niej przychodów, nie pojawi się w siedzibie przedsiębiorstwa i nie będzie realizował obowiązków wynikających z umów o pracę. Nadto uproszczono i odformalizowano procedurę wypłacania zaliczek. Wymagane dokumenty potwierdzających uprawnienia pracownika zastąpiono oświadczeniami. Do wniosku będzie musiał dołączyć oświadczenie o zatrudnieniu w danej firmie i wysokości swoich roszczeń. Wysokość zaliczki stanowi kwotę niezaspokojonych przez pracodawcę roszczeń pracowniczych, nie wyższą jednak niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalonego na podstawie odrębnych przepisów, obowiązującego w dniu złożenia wniosku o wypłatę zaliczki.
Nowelizacja przewiduje ponadto, iż w stosunku do tych samych pracowników danego pracodawcy te same zaległe świadczenia pracownicze mające charakter jednorazowy mogą być wypłacone tylko raz, a zaległe świadczenia okresowe, w tym wynagrodzenie – za okres nie dłuższy niż 3 miesiące. Przy wypłacie świadczeń podstawę stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie obowiązujące w dniu złożenia wykazu lub wniosku o wypłatę świadczeń. W przypadku odmowy wypłaty świadczeń lub zaliczki wnioskodawca będzie miał 30 dni na podjęcie działań przed sądem pracy. Termin ten będzie się liczył od daty doręczenia zawiadomienia o odmowie wypłaty.
Ustawodawca ustanowił również zwolnienie z opłaty stosunkowej w sprawach z zakresu prawa pracy dotyczących dochodzenia zwrotu należności powstałych w wyniku realizacji przepisów z zakresu ochrony roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy w przypadku, gdy wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50 tys. złotych. Dzięki temu środki Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wydatkowane dotychczas na opłaty sądowe będą mogły być przeznaczone na wypłaty świadczeń dla pracowników niewypłacalnych pracodawców.
Niniejsza informacja nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie informacji w nim zawartych bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii Kancelarii.