Najnowsza nowelizacja Kodeksu Postępowania Cywilnego, która ma wejść w życie w 2019 roku, przewiduje powrót odrębnego postępowania gospodarczego, zniesionego w 2012 roku. Wskutek zlikwidowania tego postępowania sprawy gospodarcze uległy znacznemu wydłużeniu, zaś jak wynika z uzasadnienia projektu nowelizacji, „sprawy gospodarcze powinny być rozpoznawane szybciej niż pozostałe sprawy cywilne. Jednocześnie, skoro ich stronami z założenia są podmioty profesjonalne, można na nie nałożyć surowsze wymagania i rygory procesowe”. Zatem z jednej strony postępowanie powinno ulec przyspieszeniu, jednakże przedsiębiorcy chcący dochodzić swych należności będą obwarowani większymi wymaganiami w toku procesu.
Dokumentowanie czynności stron (art. 47987 k.p.c.)
Zgodnie z projektem nowelizacji strony postępowania gospodarczego będą miały ograniczoną możliwość powoływania dowodów innych niż dokumenty, np. dowodów z zeznań świadków czy stron. Swoje twierdzenia będzie można wykazywać prawie wyłącznie za pomocą dokumentów (z wyjątkiem przypadków, w których strona wykaże, że „nie może przedstawić dokumentu z przyczyn od niej niezależnych”).
Mając na uwadze projektowane zmiany, przedsiębiorcy w celu należytego zabezpieczenia swoich interesów powinni zadbać o to, by wszelkie transakcje były utrwalone na piśmie lub choćby za pomocą maili lub sms-ów, wykazanie bowiem spełnienia świadczenia czy też złożenia przez kontrahenta nieopłaconego zamówienia nie będzie mogło być wykazane w inny sposób.
Prekluzja dowodów (art. 47982 k.p.c.)
Dość interesujący wydaje się zapis umieszczony w projektowanym art. 47982 k.p.c., zgodnie z którym „Strona jest obowiązana w swym pierwszym piśmie procesowym powołać wszystkie twierdzenia i dowody pod rygorem utraty prawa ich powoływania w dalszym postępowaniu oraz oświadczyć, że powołała wszystkie twierdzenia i dowody.” A zatem wymaga podkreślenia, że wszelkie dowody posiadane przez przedsiębiorcę dochodzącego swych należności będą musiały być załączone już w pozwie. § 4 przepisu daje jednak pewną furtkę, bowiem umożliwia przedstawienie dowodów w dalszym toku postępowania, ale tylko pod warunkiem wykazania, że „ich powołanie nie było możliwe albo że potrzeba powołania wynikła później”. W takim wypadku twierdzenie lub dowód należy podnieść w ciągu 2 tygodni od dnia pojawienia się możliwości lub potrzeby jego powołania. W praktyce taka sytuacja będzie traktowana z pewnością niezwykle wyjątkowo. Zatem w razie niedołączenia dowodów do pozwu istnieje duże ryzyko ich późniejszego pominięcia i w konsekwencji przegrania sprawy.
Wyłączenie postępowania wobec najmniejszych przedsiębiorców (art. 47983 k.p.c.)
Z uwagi na opisane powyżej zwiększenie stopnia skomplikowania nowej procedury, które wynika z większych rygorów procesowych, drobni przedsiębiorcy będą mogli złożyć wniosek o prowadzenie sprawy według zasad ogólnych. W uzasadnieniu projektu zaznaczono, że od małych firm nie można wymagać profesjonalizmu jak od tych działających na większą skalę. Małe firmy będą zatem uprawnione do żądania rozpoznania sprawy z pominięciem przepisów o postępowaniu gospodarczym. Taki wniosek będzie dla sądu wiążący.
Podsumowując, wprowadzenie nowego postępowania gospodarczego ma spowodować znaczne przyspieszenie rozpoznawania spraw przez Sąd. Jednakże w tym celu ustawodawca nałożył na przedsiębiorców szereg rygorów i wymogów procesowych. W związku z tym aby zabezpieczyć swoje przyszłe interesy, radzimy przedsiębiorcom już teraz zadbać o jak najszerszą, najdokładniejszą i najpełniejszą dokumentację transakcji przeprowadzanych w ramach działalności gospodarczej.
Niniejsza informacja nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie informacji w nim zawartych bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii Kancelarii.