Pomimo, że rozprawy w postępowaniu cywilnym powinny być utrwalane (nagrywane) przez sąd, nadal nie wszystkie sądy zostały wyposażone w profesjonalny sprzęt służący do nagrywania. Przepisy przewidują jednak możliwość samodzielnego utrwalania przez stronę przebiegu posiedzenia za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk. Zgodnie z art. 1621 kodeksu postępowania cywilnego „Sąd na wniosek strony, wyraża zgodę na utrwalanie przez nią przebiegu posiedzenia za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk, jeżeli nie stoi temu na przeszkodzie wzgląd na prawidłowość postępowania”. Ustawodawca nie różnicuje rodzajów posiedzeń, których przebieg mógłby być rejestrowany przez strony. Należy zatem uznać, że strona może rejestrować zarówno przebieg posiedzeń jawnych, jak i posiedzeń niejawnych, na które została wezwana.
Utrwalanie przez stronę przebiegu posiedzenia za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk wymaga nie tylko wiedzy sądu o tym fakcie, ale także jego zgody. Innymi słowy strona, która ma zamiar dokonywać rejestracji, powinna o tym zawiadomić sąd oraz wystąpić o jego zgodę w tym zakresie. Brak zgody sądu na rejestrację przebiegu posiedzenia wyklucza możliwość nagrywania dźwięku przez stronę. Utrwalanie przebiegu posiedzenia wbrew stanowisku sądu naraża stronę na upomnienie, wydalenie z sali rozpraw, a nawet zastosowanie kary porządkowej (art. 1621 KPC).
Przedstawiony przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekt nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego zakłada uchylenie omawianego artykułu 1621 k.p.c., a w zamian dodanie art. 91 k.p.c., który odmieni zasadę utrwalania przebiegu posiedzenia przez stronę.
Zgodnie z proponowanym art. 91 k.p.c. zgoda sądu na samodzielne utrwalanie posiedzenia przez strony postępowania nie będzie już wymagana. Nałożony zostanie jedynie obowiązek poinformowania o tym sądu. Projektowana zmiana odnosi się nie tylko do posiedzeń sądu, ale dotyczyć będzie także innych prowadzonych poza posiedzeniami czynności, np. przesłuchań, oględzin. Nie jest to jednak całkowita rezygnacja z obostrzeń w tej kwestii. Sąd będzie mógł zakazać utrwalania czynności, gdy zostanie zarządzone odbycie całego lub części posiedzenia przy drzwiach zamkniętych lub, jak ma to miejsce obecnie, poprzez wzgląd na prawidłowość postępowania.
Uzasadnieniem dla projektowanych zmian jest przede wszystkim konieczność wyjścia naprzeciw społecznym oczekiwaniom dotyczącym jawności działań wymiaru sprawiedliwości, jak również odciążenie sądów od każdorazowego wyrażania zgody na sporządzanie własnego nagrania. Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy nowelizującej, motywację do zmian stanowi również sytuacja, w której z powodu braku zgody strona zmuszona jest do samodzielnego utrwalania czynności sądu, często w postaci pisemnych notatek, co nie znajduje uzasadnienia, skoro rejestracja czynności sądu nie przeszkadza w ich prowadzeniu. Założenia omawianej nowelizacji nie oznaczają odejścia od protokołu elektronicznego, wprowadzają jedynie dodatkowe możliwości dla stron postępowania.
Niniejsza informacja nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie informacji w nim zawartych bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii Kancelarii.