Niedługo do Sejmu trafi projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności. Akt ten ma stanowić kolejne narzędzie w walce z opóźnieniami w regulowaniu zobowiązań przez przedsiębiorców. Projekt, będący aktualnie na etapie konsultacji społecznych, zawiera kompleksowe rozwiązania, które będą miały zastosowanie nie tylko na etapie dochodzenia przeterminowanych należności, ale zawiera także regulacje ułatwiające sprawdzenie rzetelności kontrahenta jeszcze przed zawarciem transakcji handlowej.
Rada Ministrów zaproponowała następujące zmiany w obowiązujących przepisach:
- wprowadzenie instrumentów pozwalających zwiększyć zakres i wiarygodność danych udostępnianych przez biura informacji gospodarczej, w których gromadzone są dane o dłużnikach, m.in. poprzez umożliwienie uzyskania zbiorczej informacji gospodarczej z kilku biur na podstawie jednego wniosku czy rozszerzenie zakresu informacji, które mogą być gromadzone w rejestrze o dane dotyczące bezskutecznych egzekucji i należności publicznoprawnych, przy jednoczesnym zapewnieniu procedury weryfikacji udostępnianych danych przez dłużnika w razie zawarcia w nich nieprawdziwych lub nierzetelnych informacji;
- modyfikację reguł odpowiedzialności inwestora za zobowiązania wobec podwykonawcy w procesie budowlanym poprzez ograniczenie obowiązku uzyskiwania formalnej zgody inwestora na zawarcie umowy pomiędzy wykonawcą i podwykonawcą;
- określenie przesłanek uzasadniających w sprawach należności cywilnych zawarcie ugody przez podmiot gospodarujący środkami publicznymi, której skutki będą dla tej jednostki korzystniejsze niż prawdopodobny wynik postępowania sądowego lub arbitrażowego;
- rozszerzenie zakresu przedmiotowego spraw rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym poprzez podwyższenie górnego progu wartości przedmiotu sporu z 10.000 zł do 20.000 zł;
- usprawnienie postępowań grupowych – głównie poprzez poszerzenie zakresu zastosowania tego trybu oraz skrócenie czasu trwania postępowań grupowych (ich wstępnych, formalnych faz), a także doprecyzowanie charakteru i przedmiotu postępowania o ustalenie odpowiedzialności oraz zasad stosowania kaucji;
- wprowadzenie możliwości wydawania notarialnych nakazów zapłaty w sprawach właściwych do rozpoznania w postępowaniu upominawczym;
- zwiększenie efektywności postępowania zabezpieczającego przez wydłużenie z jednego miesiąca do dwóch miesięcy okresu upadku zabezpieczenia po wygraniu sprawy przez powoda, wprowadzenie rygoru nieważności czynności zbycia nieruchomości albo spółdzielczego prawa do lokalu wbrew zakazowi ustanowionemu jako zabezpieczenie roszczenia, ustanowienie obowiązku doręczenia postanowienia o odmowie udzielenia zabezpieczenia tylko wnioskodawcy oraz wprowadzenie dwutygodniowego terminu na rozpoznanie zażalenia na postanowienie w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia,
- umożliwienie komornikowi żądania od dłużnika ujawnienia informacji o czynnościach dokonanych, w ciągu ostatnich pięciu lat, z pokrzywdzeniem wierzyciela, zarówno tych odpłatnych, jak i tych nieodpłatnych.
Zaproponowane zmiany budzą nadzieję na poprawę sytuacji prawnej wierzycieli. Za szczególnie korzystną należy uznać nowelizację ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych, która ma celu ułatwienie dostępu do kompleksowej informacji o wiarygodności płatniczej małym i średnim przedsiębiorcom.
Jednocześnie, należy zaznaczyć, że możliwość wydawania przez notariuszy nakazów zapłaty w postępowaniu upominawczym (co ma wpłynąć na szybsze ich uzyskiwanie przez wierzycieli niż w drodze postępowania sądowego) może budzić wątpliwości pod względem zgodności z Konstytucyjnie zagwarantowanym prawem do sądu, choć, jak przekonują twórcy projektu, rekomendowane zmiany są zgodne z dotychczasowym orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego w tym zakresie.
Większość planowanych rozwiązań miałaby wejść w życie 1 czerwca 2017 r.
Niniejsza informacja nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie informacji w nim zawartych bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii Kancelarii.