Ustawodawca wznowił prace nad ustawą dotyczącą zasad ponoszenia odpowiedzialności przez podmioty zbiorowe. Nowe rozwiązania zawarte w projekcie nowelizacji ustawy przewidują kary dla podmiotów zbiorowych za niezgodne z prawem zachowania osób przy pomocy których podmiot wykonuje działalność gospodarczą.

Do jakich podmiotów ustawa ta będzie miała zastosowanie

  • ustawa będzie stosowana do podmiotu zbiorowego mającego siedzibę lub prowadzącego działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
  • podmiot zbiorowy oznacza przedsiębiorcę zatrudniającego więcej niż 250 pracowników,
  • będzie ona miała zastosowanie również do podmiotu zbiorowego mającego siedzibę lub prowadzącego działalność za granicą, jeżeli czyn zabroniony będący podstawą odpowiedzialności został popełniony na terytorium Polski lub skutek wystąpił na jej terytorium, lub czyn był skierowany przeciwko jej interesom lub interesom obywatela polskiego, polskiej osoby prawnej lub polskiej jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej.

Zakres odpowiedzialności

Podmiot zbiorowy będzie odpowiadał za przestępstwa popełnione w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Odpowiedzialność obejmuje zarówno działania / zaniechania członka zarządu, jak i menedżera, pracownika, współpracownika, a nawet kontrahenta.

Do najczęstszych przestępstw, których mogą dotyczyć nowe regulacje, należą m. in. łapownictwo menedżerskie (art. 296a kodeksu karnego), wyzysk (art. 304 kodeksu karnego), zakłócanie przetargu publicznego (art. 305 kodeksu karnego) czy fałszowanie oznaczeń produktu (art. 306 kodeksu karnego).

Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych

Sankcje finansowe mają być dotkliwe: od 30 tys. zł do 60 mln zł. Zamiast kary sąd będzie mógł nałożyć środki karne, o ile uzna, że będzie to wystarczające, np. przepadek mienia, zakaz promocji lub reklamy, zakaz korzystania z dotacji, subwencji i innych form wsparcia finansowanego ze środków publicznych, zakaz ubiegania się o zamówienia publiczne, obowiązek naprawienia szkody, nawiązka, podanie wyroku do publicznej wiadomości, stałe lub czasowe zamknięcie oddziału)

Kiedy podmiot zbiorowy uniknie odpowiedzialności

Co istotne, o tym, czy w danym przypadku zostanie nałożona kara, będzie decydowało to, jakie działania podmiot zbiorowy podejmował w celu przeciwdziałania nieprawidłowościom. W toku postępowania przedsiębiorca powinien wykazać, że robił wszystko, ażeby uniknąć przestępczych działań swoich pracowników i kontrahentów, tj. dołożył należytej staranności. W praktyce wykazanie tej należytej staranności będzie możliwe poprzez wdrożenie kompleksowego i skutecznego systemu compliance.

Należy dodać, że odpowiedzialność albo brak odpowiedzialności podmiotu zbiorowego na zasadach określonych w ustawie nie wyłącza odpowiedzialności cywilnej za wyrządzoną szkodę, odpowiedzialności administracyjnej ani indywidualnej odpowiedzialności karnej sprawcy czynu zabronionego.

Niniejszy newsletter nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie informacji w nim zawartych bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii Kancelarii.