Zgodnie z art. 171 § 1 Kodeksu pracy w przypadku niewykorzystania przysługującego pracownikowi urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 20 sierpnia 1997 r., sygn. akt III ZP 26/97 stwierdził, że w przypadku rozwiązania stosunku pracy i niewykorzystania z tego powodu urlopu wypoczynkowego pracownikowi przysługuje od dotychczasowego pracodawcy ekwiwalent pieniężny odpowiadający urlopowi w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego u tego pracodawcy w roku, w którym rozwiązano stosunek pracy.
W przypadku urlopów zaległych ekwiwalent należy się w niewykorzystanym przez pracownika wymiarze pod warunkiem, że nie doszło jeszcze do przedawnienia się prawa do tego urlopu. Okres przedawnienia roszczenia o udzielenie urlopu wypoczynkowego wynosi natomiast 3 lata od chwili, gdy roszczenie stało się wymagalne.
Co do zasady prawo do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy jest regulacją wyjątkową w stosunku do prawa pracownika do wykorzystania urlopu wypoczynkowego w naturze. Zwolnienie się pracodawcy z obowiązku udzielenia urlopu w naturze przez zapłatę w to miejsce ekwiwalentu pieniężnego w innych sytuacjach niż przewidziane prawem jest niedopuszczalne.
Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21 października 2015r., sygn. akt I PK 303/14, niedopuszczalna jest „sprzedaż urlopu” w czasie trwania stosunku pracy. Jak wskazał Sąd Najwyższy, uzgodnienie zapłaty ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy w czasie trwania stosunku pracy, w zamian za niekorzystanie z urlopu w formie czasu wolnego (tzw. sprzedaż urlopu), jest niedopuszczalne, a umowa o taką zamianę („sprzedaż”) jest z mocy prawa nieważna, zarówno jako mniej korzystna dla pracownika niż minimalny standard wynikający z przepisów prawa pracy, jak i ze względu na jej sprzeczność z ustawą. Poza tym takie uzgodnienie narusza zakaz zrzeczenia się przez pracownika prawa do urlopu wypoczynkowego.
Niniejsza informacja nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie informacji w nim zawartych bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii Kancelarii.