Od 1 stycznia 2019 roku obowiązują przepisy wprowadzające do ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa obowiązkowe raportowanie schematów podatkowych. Nowelizacja, będąca następstwem implementacji dyrektywy unijnej, nałożyła nowe obowiązki na podmioty zajmujące się doradztwem podatkowym oraz na ich klientów.
Celem wprowadzenia przepisów MDR do polskiego systemu podatkowego jest dostarczenie administracji skarbowej informacji wykorzystywanych do poprawy jakości systemu podatkowego, w szczególności o potencjalnie agresywnym planowaniu podatkowym lub nadużyciach z nim związanych, a także o podmiotach korzystających ze schematów podatkowych. Przepisy w swoim założeniu mają skutecznie zniechęcić podatników oraz ich doradców do wdrażania uzgodnień mogących stanowić unikanie opodatkowania.
Co to jest schemat podatkowy (MDR)
Schemat podatkowy to zgodnie z ustawą tzw. uzgodnienie kwalifikowane (nie należy go utożsamiać z uzgodnieniem objętym zakresem zastosowania klauzuli ogólnej przeciwko unikaniu opodatkowania; schemat podatkowy to kategoria szersza). Oznacza to, że oprócz spełnienia ogólnych przesłanek dla uzgodnienia (czynności lub zespołu powiązanych ze sobą czynności, w których co najmniej jedna strona jest podatnikiem, które mają lub mogą mieć wpływ na powstanie lub niepowstanie obowiązku podatkowego), musi ono dodatkowo:
- spełnić kryterium głównej korzyści i posiadać ogólną cechę poznawczą lub
- posiadać szczególną cechę poznawczą lub
- posiadać inną cechę poznawczą.
Kryterium głównej korzyści uważa się za spełnione, jeśli podmiot działający rozsądnie i kierujący się zgodnymi z prawem celami innymi niż osiągnięcie korzyści podatkowej, mógłby zasadnie wybrać inny sposób postępowania, z którym nie wiązałoby się uzyskanie korzyści podatkowej, a korzyść podatkowa jest główną lub jedną z głównych korzyści, którą podmiot spodziewa się osiągnąć w związku z wykonaniem uzgodnienia. Co istotne, spełnienie kryterium głównej korzyści nie powoduje automatycznie istnienia schematu, bowiem jednocześnie wystąpić musi jedna z tzw. ogólnych cech rozpoznawczych, wymienionych enumeratywnie w Ordynacji podatkowej.
Natomiast jeśli uzgodnienie posiada tzw. szczególną lub inną szczególną cechę rozpoznawczą (również enumeratywnie wymienione w Ordynacji podatkowej), mamy do czynienia ze schematem nawet wtedy, gdy kryterium głównej korzyści nie wystąpiło.
Co podlega raportowaniu
Raportowanie dotyczy wszelkich schematów podatkowych (krajowych i transgranicznych), które spełniają kryteria wskazane w Ordynacji podatkowej (dla schematów krajowych) bądź w dyrektywie MDR (dla schematów transgranicznych), mogących mieć wpływ na obowiązek podatkowy. W przypadku schematów krajowych raportowanie obejmie wszystkie schematy podatkowe, m.in. schematy dotyczące CIT, PIT oraz VAT.
Kogo dotyczą regulacje w zakresie MDR
Zgodnie z ustawą obowiązek raportowania schematów podatkowych obciąża w pierwszej kolejności tzw. promotorów. Jest to osoba (w szczególności doradca podatkowy, adwokat, radca prawny, pracownik banku lub innej instytucji finansowej doradzający klientom), która opracowuje, oferuje, udostępnia, wdraża lub zarządza wdrażaniem MDR, które są wykorzystywane do optymalizacji podatkowej.
Jednak, co z punktu widzenia przedsiębiorcy istotniejsze, obowiązek raportowania schematów podatkowych obejmuje także podmioty, które korzystają ze schematów podatkowych, o ile spełniają któreś z poniższych kryteriów:
- przychody lub koszty lub aktywa przedsiębiorstwa w 2019 r. przekroczyły 43.000.000 zł lub
- schemat dotyczy rzeczy lub praw o wartości rynkowej przekraczającej 10.750.000 zł lub
- wystąpiły transakcje transgraniczne.
Sankcje za niedopełnienie obowiązku raportowania
Niedopełnienie obowiązków w zakresie MDR wiąże się z dolegliwą karą grzywny.
Pierwsza grupa sankcji przewidziana jest Ordynacją podatkową za brak procedury przeciwdziałania nieraportowaniu schematów podatkowych przez podmioty obowiązane. Chodzi tu o promotorów, a także podmioty zatrudniające promotorów lub wypłacające im wynagrodzenie, których przychody lub koszty, w rozumieniu przepisów o rachunkowości, ustalone na podstawie prowadzonych ksiąg rachunkowych, przekroczyły w roku poprzedzającym rok obrotowy równowartość 8 mln zł. Kary mogą wynieść do 10 mln zł.
Drugą grupę stanowią sankcje określone kodeksem karnym skarbowym za uchybienia w procesie raportowania schematów podatkowych. Przepisy przewidują kary grzywny (do 21,6 mln zł) za niezaraportowanie schematu bądź spóźnione złożenie raportu, a także inne zachowania wskazane w art. 80f kodeksu karnego skarbowego. Dodatkowo przewidziana jest kara grzywny za posługiwanie się nieważnym numerem schematu podatkowego (do 7,2 mln zł).
Złożenie raportu MDR za 2019 r.
Ze względu na zbliżający się termin obowiązku raportowania schematów podatkowych (MDR) przez przedsiębiorstwa, których przychody lub koszty lub aktywa w 2019 r. przekroczyły 43.000.000 zł lub schemat dotyczy rzeczy lub praw o wartości rynkowej przekraczającej 10.750.000 zł lub – niezależnie od ww. kwot – wystąpiły transakcea transgraniczne, wskazujemy, że obowiązek ten ciąży na wszystkich członkach zarządu danej spółki (poprzez ePUAP lub Podpis Kwalifikowany), bez możliwości udzielenia pełnomocnictwa. Obowiązki te ciążą niezależnie od tego, czy schemat, z którego spółka skorzystała lub korzysta, został zaraportowany w przeszłości.
W przypadku spółek, u których rok podatkowy odpowiada kalendarzowemu, w odniesieniu do schematów podatkowych dotyczących podatku dochodowego od osób prawnych, powyższy obowiązek powinien być wypełniony poprzez złożenie formularza MDR-3 w terminie do końca marca 2020 r.
W przypadku schematów dotyczących innych podatków, np. podatku dochodowego od osób fizycznych, obowiązek złożenia MDR-3 mógł powstać wcześniej.
Pomoc Kancelarii
Mając na uwadze powyższe, proponujemy:
- weryfikację czynności lub zdarzeń jako potencjalnych schematów podatkowych,
- analizę zaraportowanych schematów podatkowych (przez przedsiębiorstwo lub promotora) pod kątem oceny, czy schematy wymagają złożenia raportu MDR-3 za 2019 r.,
- pomoc w przygotowaniu i złożeniu raportów MDR-3,
- weryfikację obowiązków złożenia raportów MDR w zakresie innych podatków niż podatek dochodowy od osób prawnych, z możliwością przeprowadzenia czynności wyłączających sankcje karne skarbowe z tego tytułu,
- pomoc w ustaleniu zakresu obowiązków MDR spółki oraz członków zarządu lub stworzenie procedury wewnętrznej w tym zakresie.
Niniejsza informacja nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie informacji w nim zawartych bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii Kancelarii.