Na rynku działa wiele firm windykacyjnych zajmujących się ściąganiem długów. Każda z nich ma swoje sposoby działania na odzyskanie należności klienta. Niektóre z nich nie zawsze jednak postępują zgodnie z dobrymi obyczajami i zasadami współżycia społecznego, co może być przyczyną poważnych konsekwencji.
Sąd Apelacyjny we Wrocławiu (wyrok z dnia 13 lutego 2013 r., sygn. akt: I ACa 31/13) uznał, iż „działanie firmy windykacyjnej, która lekceważy obywatela i niezgodnie z zasadami współżycia społecznego, dobrymi obyczajami wymusza na nim przez nękanie go w różny sposób, spłatę długu, co do którego zgłosi on zarzut przedawnienia lub uznał żądanie za bezpodstawne, jest naruszeniem dóbr osobistych, a konkretnie wolności, miru domowego i prywatności”.
W powyższej sprawie przedsiębiorca był nękany przez firmę windykacyjną telefonami, mailami i wezwaniami. Telefony miały miejsce również w późnych godzinach wieczornych i w nocy, a także w godzinach pracy. W sumie firma windykacyjna wysłała do niego 69 wezwań oraz wykonała 126 telefonów. Pomimo, że roszczenie względem przedsiębiorcy było przedawnione, o czym przedsiębiorca poinformował firmę windykacyjną, nie zaprzestano czynności windykacyjnych. Jeżeli tego rodzaju wyraz woli dłużnika nie budzi wątpliwości i w sposób jednoznaczny doszedł do wierzyciela (pierwotnego czy wtórnego), to natarczywe ponawianie wezwania do zapłaty bez uzyskania tytułu egzekucyjnego, którego dłużnik żąda, jest bezprawne. Tylko tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności jest skutecznym środkiem egzekucji roszczenia. Działanie nadmierne, nakierowane na zastraszenie dłużnika i wywierające silną presję psychiczną, z emocjonalną przemocą, nie może być akceptowane.
Przedsiębiorca wskazał, iż czuł się nękany i zastraszany. Według Sądu należało uznać, że prowadzone wobec niego działania windykacyjne naruszyły jego dobra osobiste – przede wszystkim godność oraz prawo do prywatności, miru domowego i wolności. Postępowanie firmy windykacyjnej miało znamiona nękania, tj. uporczywego i niechcianego niepokojenia, co stanowiło naruszenie ww. dóbr osobistych przedsiębiorcy poprzez pozbawienie go spokoju i bezpieczeństwa.
Przedstawione wyżej dobra osobiste należą do praw podmiotowych bezwzględnych, zatem na wszystkich, także firmach windykacyjnych, spoczywa obowiązek nieingerowania w sferę spraw wchodzących w ich zakres, z wyjątkiem sytuacji prawnie uzasadnionych.
Zgodnie z art. 23 Kodeksu Cywilnego dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny (art. 24 Kodeksu Cywilnego).
Współpraca z firmą windykacyjną stosującą natarczywe praktyki może okazać się ryzykowna, natomiast osoba, której dobro osobiste zostało zagrożone lub naruszone, może żądać odpowiedniej ochrony prawnej.
Niniejsza informacja nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie informacji w nim zawartych bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii Kancelarii.