Rząd prowadzi obecnie prace nad nowelizacją przepisów Kodeksu Pracy. Przed nami dużo rewolucyjnych zmian. Będą one dotyczyć m.in. badania trzeźwości pracowników w zakładach pracy. Ustawodawca projektem wychodzi naprzeciw pracodawcom i daje im możliwość samodzielnego skontrolowania trzeźwości swoich pracowników bez konieczności wzywania odpowiednich służb.
Jak jest obecnie
Obecnie, na podstawie art. 17 Kodeksu Pracy, kierownik zakładu pracy lub osoba przez niego upoważniona mają obowiązek niedopuszczenia do pracy pracownika, jeżeli istnieje podejrzenie, że przyszedł do pracy w stanie po spożyciu alkoholu albo spożywał go w czasie pracy. Pracownik powinien być poinformowany o okolicznościach stanowiących podstawę takiej decyzji. Na żądanie kierownika zakładu pracy, osoby przez niego upoważnionej, a także na żądanie pracownika badanie trzeźwości może zostać przeprowadzone wyłącznie przy pomocy konkretnych osób. Oznacza to, że w takim przypadku należy wezwać policję lub odprowadzić danego pracownika na badania do szpitala lub przychodni, jeżeli nie wyraził zgody na badanie alkomatem.
Samodzielna kontrola trzeźwości
Znowelizowane przepisy dadzą pracodawcom narzędzia do samodzielnego przeprowadzenia kontroli trzeźwości. Pracodawcy będą musieli samodzielnie ustalić, czy przeprowadzenie takiej kontroli jest niezbędne do ochrony życia i zdrowia pracowników i innych osób oraz do ochrony mienia pracodawcy, a następnie zrealizować je zgodnie z wytycznymi zapisanymi w ustawie. Trzeźwość pracowników będzie można skontrolować jedynie przy użyciu metod nieinwazyjnych, tj. niewymagających pobierania krwi – czyli przy pomocy alkomatu. Co istotne, urządzenie do badania trzeźwości musi posiadać ważny dokument potwierdzający jego kalibrację lub wzorcowanie.
Nowelizacja pozwoli pracodawcom również na ustalanie, czy nie zażywali oni narkotyków lub innych środków odurzających. W takich przypadkach pracodawcy będą korzystać z regulacji stosowanych odpowiednio przy sprawdzaniu trzeźwości.
Najpierw informacja
Sposób przeprowadzania kontroli będzie musiał być określony w regulaminie pracy danego zakładu, układzie zbiorowym pracy bądź obwieszczeniu.
Pracodawca będzie dodatkowo zobowiązany do każdorazowego poinformowania pracowników, kiedy i w jaki sposób będzie odbywało się badanie ich trzeźwości – nie później niż 2 tygodnie przed rozpoczęciem jej przeprowadzania.
Skutki stwierdzonej nietrzeźwości
Jeśli badanie wykaże, że pracownik faktycznie spożywał alkohol, pracodawca będzie zobowiązany do natychmiastowego odsunięcia takiej osoby od pracy. Będzie miał także możliwość zwolnienia dyscyplinarnego pracownika lub nałożenia na niego kary porządkowej zgodnie z przepisami zawartymi w kodeksie pracy.
Co istotne, pracodawca nie dopuści pracownika do pracy także wówczas, gdy wystąpi uzasadnione podejrzenie, że pracownik stawił się do pracy w stanie po użyciu alkoholu, będąc w stanie nietrzeźwości lub spożywał alkohol w czasie pracy. Ten przypadek dotyczy sytuacji, gdy pracodawca nie wdroży procedur badania trzeźwości.
Akta osobowe i przetwarzanie informacji
Do akt osobowych pracownika konieczne będzie złożenie dokumentów zawierających dane o:
- dacie, godzinie i minucie badania przeprowadzonego w ramach kontroli trzeźwości lub kontroli na obecność środków działających podobnie do alkoholu oraz
- wyniku tego badania, wskazującym na stan po użyciu alkoholu albo stan nietrzeźwości lub stan po użyciu środka działającego podobnie do alkoholu.
Pracodawca będzie mieć możliwość przetwarzania informacji o stanie trzeźwości pracownika wyłącznie przez okres 6 miesięcy od dnia wykonania badania, a rozpowszechnianie tej informacji będzie zakazane.