Skrócenie podstawowego terminu przedawnienia roszczenia z 10 do 6 lat przewiduje uchwalona przez Sejm nowelizacja m.in. Kodeksu cywilnego oraz Kodeksu postępowania cywilnego. Głównym założeniem nowelizacji jest skrócenie podstawowych terminów przedawnienia oraz sposobu obliczania ich upływu. Co istotne, zaostrzono regulacje dotyczące przedawnienia roszczeń przysługujących przedsiębiorcom wobec konsumentów, co ma związek z zapewnieniem konsumentowi, traktowanemu jako słabszej stronie stosunku prawnego, koniecznej ochrony prawnej.
Zmiany mają na celu przymuszenie wierzycieli do szybszego inicjowania postępowań sądowych, a w efekcie ograniczenie niepewności dłużników. Według uzasadnienia do projektu ustawy istotnym argumentem przemawiającym za zmianą są „trudności dowodowe, gdyż po upływie zbyt długiego okresu trudno jest nie tylko wykazać roszczenie, ale przede wszystkim jego ewentualne wygaśnięcie”.
Poniżej przedstawiamy szczegółowe rozwiązania przewidziane w nowelizacji, które należy uwzględnić w obsłudze wierzytelności:
- skrócenie do 6 lat (z obecnie 10 lat) ogólnego terminu przedawnienia roszczeń,
- dla roszczeń o świadczenia okresowe (np. związanych z czynszem) oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, termin przedawnienia będzie wynosił 3 lata, jak dotychczas, z wyjątkami wynikającymi z przepisów szczególnych (np. umowa sprzedaży),
- bieg terminu przedawnienia będzie kończył się z upływem ostatniego dnia roku kalendarzowego od dnia wymagalności roszczenia, chyba że termin przedawnienia roszczenia jest krótszy niż 2 lata,
- badanie przez sąd z urzędu, czy roszczenie przysługujące wobec konsumenta (B2C) jest przedawnione; wyjątkowo sąd będzie mógł nie uwzględniać przedawnienia urzędu, jeśli wymagają tego względy słuszności ( długość terminu przedawnienia, długość okresu od upływu przedawnienia do chwili dochodzenia roszczenia oraz charakter okoliczności, które spowodowały niedochodzenie roszczenia przez uprawnionego, w tym wpływ zachowania zobowiązanego na opóźnienie uprawnionego w dochodzeniu roszczenia),
- roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu, ugodą zawartą przed sądem albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd przedawnia się z upływem 6 lat (obecnie jest to 10 lat); jeśli stwierdzone tak roszczenie obejmuje świadczenia okresowe lub roszczenie o świadczenie okresowe należne w przyszłości, wówczas będzie podlegało przedawnieniu po 3 latach.
Co istotne, zgodnie z przepisami przejściowymi do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie nowych przepisów:
- w stosunku do przedsiębiorców:
- do przysługujących im roszczeń stosuje się nowe terminy przedawnienia, o ile roszczenia te nie uległy już przedawnieniu,
- w przypadkach, w których termin przedawnienia uległ skróceniu, będzie on biegł od dnia wejścia w życie nowelizacji, chyba że przy uwzględnieniu dotychczasowego terminu przedawnienia upłynęłoby ono wcześniej (w takim wypadku przedawnienie następuje zgodnie z dotychczasowymi przepisami),
2. przypadku konsumentów w każdym wypadku stosuje się dotychczasowe przepisy o terminach przedawnienia.
Niniejsza informacja nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie informacji w nim zawartych bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii Kancelarii.