Zarząd jest organem, który reprezentuje spółkę i prowadzi jej sprawy. W przypadku wytoczenia powództwa przeciwko spółce, to członkowie zarządu będą uprawnieni do reprezentowania spółki w postępowaniu przed sądem. Dlatego przed skierowaniem pozwu przeciwko spółce należy upewnić się, czy powołany został w niej zarząd. Mimo, że jest to organ, który spółka ma obowiązek posiadać, zdarzają się przypadki zarejestrowania spółki bez istnienia w niej zarządu. Problem może pojawić się także w toku postępowania, kiedy okaże się, że spółka nie posiada organu reprezentacji np. na skutek odwołania lub rezygnacji.
W takich przypadkach należy wystąpić do sądu rejestrowego (Krajowego Rejestru Sądowego), w którego okręgu znajduje się siedziba spółki, z wnioskiem o ustanowienie dla niej kuratora w trybie art. 42 § 1 Kodeksu cywilnego w związku z art. 603 Kodeksu postępowania cywilnego. Brak zarządu w spółce kapitałowej oznacza bowiem brak organu powołanego do prowadzenia spraw spółki w rozumieniu art. 42 § 1 KC. Sąd po rozpatrzeniu wniosku wyda postanowienie, w którym wyznaczy kuratora i wskaże zakres czynności, do wykonania których kurator jest umocowany.
Uprawnienia określone przez sąd w postanowieniu o ustanowieniu kuratora muszą mieścić się w granicach możliwych kompetencji kuratora wskazanych w art. 42 § 2 KC. Zgodnie z art. 42 § 2 KC kurator powinien postarać się niezwłocznie o powołanie organów spółki, a w razie potrzeby o jej likwidację. Tak powołany kurator nie zastępuje zarządu i nie może reprezentować spółki (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12.05.2011r., sygn. akt: II PK 325/10). Nie może również sam powołać członków zarządu. Jest on jednak zobowiązany do zwołania organu spółki, który ma kompetencje do ich powołania. W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością członkowie zarządu powoływani są uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Natomiast w spółce akcyjnej członków zarządu powołuje i odwołuje rada nadzorcza, chyba że statut spółki stanowi inaczej. W związku z tym jeżeli umowa spółki albo statut nie stanowią inaczej, powołany przez sąd kurator będzie zobowiązany do zwołania zgromadzenia wspólników albo rady nadzorczej, które powołają członków zarządu. Tak wybrany zarząd będzie mógł reprezentować spółkę w procesie.
Jeżeli dojdzie do pozwania spółki, która nie ma zarządu albo w trakcie trwania postępowania wszyscy członkowie zarządu przestaną pełnić swoje funkcje, zajdzie przesłanka do zawieszenia postępowania. Zanim jednak sąd zawiesi postępowanie, zobowiąże powoda do usunięcia braku w postaci nieposiadania przez spółkę zarządu w drodze wystąpienia z wnioskiem o ustanowienie kuratora.
W przypadku bezskuteczności starań o powołanie brakujących organów spółki kurator ustanowiony na podstawie art. 42 § 1 Kodeksu cywilnego dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może, jeżeli został do tego umocowany, wystąpić do sądu w imieniu reprezentowanej spółki z wnioskiem o jej rozwiązanie (tak Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 08.03.2012r., sygn. akt: III CZP 95/11). W takim wypadku sąd powoła likwidatora, który będzie mógł reprezentować spółkę w procesie.
Niniejsza informacja nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie informacji w nim zawartych bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii Kancelarii.