Komornicze licytacje nieruchomości lokalowych z roku na rok cieszą się coraz większym zainteresowaniem, czego głównym powodem są w pierwszej kolejności atrakcyjne ceny. Nierzadko zdarza się, że obecni lokatorzy nie mają zamiaru opuścić mieszkania dobrowolnie lub zwyczajnie nie posiadają innego lokalu, w którym mogliby zaspokoić swoje potrzeby mieszkaniowe. Takie sytuacje kończą się nierzadko przymusowym opróżnieniem lokalu.
Zgodnie z treścią art. 999 Kodeksu Postępowania Cywilnego prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności jest tytułem wykonawczym do wprowadzenia nabywcy w posiadanie nieruchomości i opróżnienia znajdujących się w tej nieruchomości pomieszczeń bez potrzeby nadania mu klauzuli wykonalności. Oznacza to, że nabywca lokalu na licytacji komorniczej nie musi występować z odrębnym powództwem o nakazanie wydania nieruchomości. Jest to z pewnością dogodne rozwiązanie dla kupującego, ale z drugiej strony nie przewiduje praktycznie żadnej ochrony dla lokatorów sprzedawanej nieruchomości.
W tym miejscu należy zauważyć, że sąd, wydając postanowienie o przysądzeniu własności, nie orzeka o prawie do lokalu socjalnego, mimo że prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności de facto zastępuje wyrok nakazujący opróżnienie lokalu. Nie jest zatem wykluczona sytuacja, w której osoby objęte obowiązkiem wydania lokalu (spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu) w „standardowego” warunkach postępowania sądowego o nakazanie wydania nieruchomości otrzymałyby prawo do lokalu socjalnego, tym bardziej, jeśli przed sprzedażą posiadały do lokalu tytuł prawny. Zgodnie bowiem z treścią art. 14 ustawy o ochronie praw lokatorów z dnia 21 czerwca 2001 r. w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu sąd z urzędu orzeka o uprawnieniu do otrzymania lokalu socjalnego bądź o braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy.
Warto także zauważyć, że w myśl powołanej regulacji sąd nie może orzec o braku uprawnienia do otrzymania lokalu socjalnego wobec:
- kobiety w ciąży,
- małoletniego, niepełnosprawnego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej lub ubezwłasnowolnionego oraz sprawującego nad taką osobą opiekę i wspólnie z nią zamieszkałą,
- obłożnie chorych,
- emerytów i rencistów spełniających kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej,
- osoby posiadającej status bezrobotnego,
- osoby spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały,
chyba że osoby te mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany.
Jeżeli zatem w toku postępowania egzekucyjnego okaże się, że obowiązkiem opróżnienia lokalu objęta jest jedna z ww. osób, komornik ma obowiązek pouczyć ją o możliwości wytoczenia powództwa o ustalenie uprawnienia do lokalu socjalnego w terminie 6 miesięcy oraz że po upływie tego terminu prawo to wygaśnie. Ponadto organ egzekucyjny z urzędu zawiesi postępowanie oraz o zawieszeniu zawiadomi prokuratora.
Niniejsza informacja nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie informacji w nim zawartych bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii Kancelarii.