Zgodnie z treścią ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych przedmiot opodatkowania stanowią nieruchomości, które są powiązane z działalności gospodarczą prowadzoną przez przedsiębiorcę. Za takie nieruchomości należy uznać grunty i budynki będące w posiadaniu przedsiębiorcy z wyjątkiem budynków mieszkalnych i gruntów związanych z takimi budynkami, chyba że przedmiot opodatkowania nie jest wykorzystywany i nie może być wykorzystywany do działalności gospodarczej ze względów technicznych. Z przedstawionej definicji wynika, iż w sytuacji, gdy przedsiębiorca posiada budynek niemieszkalny, można uznać, że jest on powiązany z prowadzeniem działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę. Należy stwierdzić, że nawet pomimo braku faktycznego wykorzystywania danej nieruchomości, przedsiębiorca będzie zobowiązany do opodatkowania nieruchomości według najwyższej stawki podatku od nieruchomości.
Jednakże art. 7 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wymienia przypadki, w których zachodzą zwolnienia z opłaty podatku od nieruchomości. Zgodnie z pkt. 5 powołanego przepisu zwalnia się od podatku od nieruchomości grunty, budynki lub ich części zajęte wyłącznie na potrzeby prowadzenia przez stowarzyszenie statutowej działalności wśród dzieci i młodzieży w zakresie oświaty, wychowania, nauki i techniki, kultury fizycznej i sportu, z wyjątkiem wykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej, oraz grunty zajęte trwale na obozowiska i bazy wypoczynkowe dzieci i młodzieży. W celu zastosowania przedmiotowego zwolnienia od podatku należy ustalić, kiedy dana nieruchomość jest „zajęta”. Niestety wspomniana ustawa nie precyzuje tego terminu (w znaczeniu słownikowym „zajęte” oznacza niebędące wolnym). Ustawodawca nie wskazał również konieczności istnienia tytułu prawnego, by zajęcie można było uznać za właściwe z punktu widzenia prawa. Należy więc uznać, iż każdy tytuł prawny, np. umowa najmu, użyczenia, dzierżawy powinna być wystarczająca, by nieruchomość posiadała statut zajętej. Przy czym należy zaznaczyć, iż zajęta nieruchomość musi być faktycznie wykorzystywana do prowadzenia działalności stowarzyszenia i osiągania jej celów statutowych.
Na gruncie powołanych przepisów należy więc stwierdzić, iż założenie stowarzyszenia o celach statutowych, o których była mowa powyżej i zawarcie umowy najmu może zapewnić przedsiębiorcy zwolnienie od opodatkowania nieruchomości. Rozwiązanie to może być pomocne w sytuacji, gdy przedsiębiorca np. w związku ze zmniejszeniem produkcji zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej na danej nieruchomości i postanawia wynająć przedmiotową nieruchomość stowarzyszeniu działającemu przykładowo w zakresie nauki i techniki czy też wychowania. W takiej sytuacji przedsiębiorca może skorzystać ze zwolnienia z podatku od nieruchomości.
Zakładając stowarzyszenie, o którym mowa powyżej, przedsiębiorca powinien zwrócić uwagę na zmiany w ustawie z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (zwana dalej „Ustawą), która została znowelizowana ustawą z dnia 25 września 2015 r. o zmianie ustawy Prawo o stowarzyszeniach oraz niektórych innych ustaw. Przedmiotowa ustawa wraz z nadejściem dnia 20 maja 2016 r. zaczęła obowiązywać w części. Pozostała część nowelizacji wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2017 r., w tym np. zmiany dotyczące możliwości przekształcania stowarzyszeń zwykłych w stowarzyszenia rejestrowe przy zachowaniu ciągłości działań stowarzyszenia.
Jedną z najważniejszych zmian stanowi wprowadzenie możliwości wynagradzania członków władz stowarzyszenia za pełnienie swoich funkcji: stowarzyszenie opiera działalność na pracy społecznej członków, jednakże do prowadzenia swych spraw może zatrudniać pracowników w tym swoich członków (art. 2 ust 3 Ustawy). Taka możliwość została potwierdzona art. 10 Ustawy, który określają co powinien zawierać statut stowarzyszenia: w szczególności możliwość otrzymywania przez członków zarządu wynagrodzenia za czynności wykonywane w związku z pełnioną funkcja.
Przed wprowadzoną nowelizacją do założenia stowarzyszenia potrzebna była grupa 15 osób, natomiast wprowadzona nowelizacja zmniejszyła tę liczbę do 7 osób. Prawo to przysługuje wyłączenie obywatelom polskim mającym pełną zdolność do czynności prawnych i niepozbawionym praw publicznych.
Kolejną istotną zmianę stanowi wprowadzenie rozwiązania, że w umowach między stowarzyszeniem a członkiem zarządu oraz w sporach z nim stowarzyszenie reprezentuje członek organu kontroli wewnętrznej wskazany w uchwale tego organu lub pełnomocnik powołany uchwałą walnego zebrania członków (zebrania delegatów).
Przedmiotowa nowelizacja uregulowała także kwestię odpowiedzialności za zobowiązania powstałe w okresie pomiędzy powołaniem organizacji, a jej rejestracją i nabyciem przez nią osobowości prawnej. Za zobowiązania, o których mowa powyżej, powstałe na skutek czynności niezbędnych do rozpoczęcia działalności przez stowarzyszenie, dokonane na rzecz stowarzyszenia przed jego wpisem do Krajowego Rejestru Sądowego, członkowie zarządu odpowiadają wobec osób trzecich solidarnie. Natomiast po wpisie do Krajowego Rejestru Sądowego za zobowiązania wynikające z tych czynności stowarzyszenie odpowiada tak jak za zaciągnięte przez siebie.
Na koniec należy zaznaczyć, iż stowarzyszenia które działały przed dokonaną nowelizacją, mają obowiązek dostosować swoje statuty do wymagań nowelizacji w terminie do 20 maja 2018 r.
Niniejsza informacja nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie informacji w nim zawartych bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii Kancelarii.