Do dnia 10 stycznia 2015 r. wierzyciel, aby móc wszcząć postępowanie egzekucyjne przeciwko dłużnikowi mającemu miejsce zamieszkania bądź siedzibę na terenie Polski, na mocy orzeczenia sądowego państwa członkowskiego Unii Europejskiej zaopatrzonego w zaświadczenie Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego, musiał zwrócić się do sądu polskiego o nadanie klauzuli wykonalności takiemu tytułowi egzekucyjnemu.
Założenia rozporządzenia (WE) nr 805/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie utworzenia Europejskiego Tytułu Egzekucyjnego dla roszczeń bezspornych zakładały od samego początku, że orzeczenia państw obcych opatrzone w Europejski Tytuł Egzekucyjny („ETE”) miały być egzekwowane bezpośrednio w państwie wykonania – jest to tzw. automatyczna wykonalność. Pomimo tego polski ustawodawca, nie bacząc na unijne przepisy oraz zasadę bezpośredniego stosowania rozporządzeń unijnych, nakładał na wierzycieli obowiązek uzyskania przed polskim sądem dodatkowo klauzuli wykonalności na ww. orzeczenia. Powyższą kwestię regulował art. 11531 k.p.c., zgodnie z którym orzeczenia sądów państw członkowskich Unii Europejskiej, ugody oraz dokumenty urzędowe pochodzące z tych państw, opatrzone w tych państwach zaświadczeniem ETE, były tytułami egzekucyjnymi i podlegały wykonaniu w Polsce po nadaniu im klauzuli wykonalności.
Dopiero w wyniku licznych zgłaszanych wątpliwości co do zgodności polskiego prawa z unijnymi przepisami znowelizowano kodeks postępowania cywilnego. Ustawą z dnia 5 grudnia 2014 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, znowelizowano k.p.c. w ten sposób, że w przepisach art. 115313 k.p.c. i następnych uregulowano zbiorczo uznawanie i wykonywanie orzeczeń z państw Unii.
Od 10 stycznia 2015 r. na mocy art. 115314 pkt 2 k.p.c. tytułami wykonawczymi są m.in. orzeczenia sądów państw członkowskich Unii Europejskiej oraz pochodzące z tych państw ugody i dokumenty urzędowe, opatrzone w tych państwach zaświadczeniem ETE. Powyższa zmiana oznacza dla wierzyciela to, że nie ma on już obowiązku nadawania takim tytułom wykonawczym klauzuli wykonalności, gdyż są one już wykonywalne automatycznie, z mocy samego prawa.
Tym samym, aby wierzyciel mógł wszcząć egzekucję przed polskimi organami egzekucyjnymi, zobowiązany jest na podstawie art. 20 ust. 2 rozporządzenia 805/2004 przedstawić następujące dokumenty:
- odpis orzeczenia, który spełnia warunki niezbędne dla stwierdzenia jego autentyczności;
- odpis zaświadczenia ETE, który spełnia warunki niezbędne dla stwierdzenia jego autentyczności;
- w razie konieczności tłumaczenie zaświadczenia ETE.
W ustawie zmieniającej k.p.c. nie wprowadzono przepisów przejściowych w odniesieniu do przepisów dotyczących automatycznej wykonalności orzeczeń państw unijnych. Ustawodawca celowo zastosował taki zabieg, co oznacza, że znowelizowane przepisy ustawy odnoszące się do tytułów wykonawczych mają zastosowanie niezależnie od daty wydania tytułu (jest to tzw. zasada bezpośredniego działania nowego prawa).
Wniosek egzekucyjny wraz z załączonymi ww. dokumentami stanowi wystarczającą podstawę do wszczęcia postępowania egzekucyjnego.
Niniejsza informacja nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie informacji w nim zawartych bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii Kancelarii.